Trong Đông y không có cái gọi là “bệnh tay chân miệng”, mà xét về mặt triệu chứng thì nguyên nhân gây bệnh là phong thấp nhiệt thời với yếu tố bên ngoài tác động vào, chủ yếu truyền vào cơ thể qua đường miệng mà mắc bệnh. Nếu tình trạng tích tụ này diễn ra lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng. Đặc biệt là phổi và lá lách.
Để chủ động phòng chống căn bệnh này trong cộng đồng, ngoài việc thực hiện nghiêm túc các biện pháp sau theo hướng dẫn của Bộ Y tế, như: vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng, rửa đồ chơi, bộ đồ ăn, sàn nhà, lau sàn bằng 2 % cloramin B khử trùng… Nào cùng với vjmopar.com sử dụng một số liệu pháp đông y đơn giản được chia sẻ qua bài viết bên dưới này nhé!
Dấu hiệu nhận biết căn bệnh tay chân miệng
Như đã nói ở trên, tay chân miệng có khả năng lây lan nhanh từ nước bọt, phỏng nước và phân của trẻ nhiễm bệnh nên việc nhận diện các triệu chứng bệnh vô cùng quan trọng. Về lâm sàng, dấu hiệu đặc trưng của bệnh có thể được nhận biết qua 4 giai đoạn:
* Giai đoạn ủ bệnh: khoảng 3 – 7 ngày, trẻ chưa có các dấu hiệu cụ thể.
* Giai đoạn khởi phát: từ 1-2 ngày với các triệu chứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày.
* Giai đoạn toàn phát: có thể kéo dài 3 – 10 ngày, với các triệu chứng điển hình như:
- Loét miệng: vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2-3mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau miệng, bỏ ăn, bỏ bú,…
- Phát ban dạng phỏng nước: đặc điểm này biểu hiện rõ nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ em. Ban đầu, nốt ban hồng có đường kính vài milimet, nổi trên bề mặt da ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, miệng, mông và trở thành bóng nước. Bóng nước chứa đầy chất dịch và có thể vỡ ra khiến trẻ rất đau đớn. Chúng có thể để lại vết thâm, tuy nhiên rất hiếm khi loét hay bội nhiễm.Trẻ có thể sốt nhẹ, nôn.
- Nếu trẻ sốt cao và nôn nhiều dễ có nguy cơ biến chứng. Biến chứng thần kinh, tim mạch, hô hấp thường xuất hiện sớm từ ngày 2-5 của bệnh.
* Giai đoạn lui bệnh: Thường từ 3-5 ngày sau, trẻ hồi phục hoàn toàn nếu không có biến chứng.
Bài thuốc sắc uống chữa bệnh
Bài 1: Cỏ chân vịt 50g bỏ rễ và hoa, rửa sạch, phơi hay sấy khô, lấy 30g sắc uống, số còn lại đốt thành than, tán nhỏ rồi rắc và xoa vào chỗ bị bỏng rạ, mỗi ngày 1 lần, nếu mụn nước bị vỡ thì dùng nước cốt nghệ bôi lên để tránh làm mủ, hàng ngày kết hợp tắm rửa bằng nước sắc lá kinh giới hoặc vỏ cây sung.
Bài 2: Kim ngân hoa 18g, cam thảo 3g, sắc uống, dùng cho thể nhẹ.
Bài 3: Lô căn 60g, dã cúc hoa 10g, sắc uống, dùng cho thể nhẹ.
Bài 4: Bản lam căn 30 – 50g, sắc uống thay trà.
Bài 5: Ma hoàng 1,5g, cam thảo 1,5g, liên kiều 4,5g, tử thảo 4,5g, tang bạch bì 4,5g, hạnh nhân 3g, kim ngân dây 10g, xích thược 9g, sắc uống.
Bài 6: Lá dâu tằm 12g, cam thảo đất 12g, rễ cây sậy 12g, lá tre 12g, bạc hà 12g, kinh giới 12g, sắc uống.
Bài 7: Kim ngân hoa 12g, rau diếp cá 12g, quả dành dành 12g; cam thảo đất 12g, rau má 12g, lá chanh 12g, sắc uống.
Bài thuốc dùng bên ngoài
Bài 1: Rễ hải kim sa 30g, dã cúc hoa 10g, chi tử 3g, sắc lấy nước rửa tổn thương.
Bài 2: Sài hồ 10g, hoàng cầm 12g, xích thược 16g; hoàng bá 15g, cam thảo 6g, sắc rửa tổn thương hàng ngày.
Bài 3: Khổ sâm 20g, bèo cái 20g; đại thanh diệp 20g, quán chúng 20g, tất cả cho vào túi vải; sắc trong 10 phút với 2.000ml nước, sau đó bỏ bã, ngâm rửa vết thương mỗi ngày 2 lần.
Bài 4: Thanh đại 60g, thạch cao 120g, hoạt thạch 120g, hoàng bá 60g; tất cả sấy khô tán mịn, dùng để rắc xoa hoặc trộn với dầu vừng bôi vào các vết loét do mụn nước vỡ.
Bài 5: Xích thạch chi, lô cam thạch, thạch cao và hàn thủy thạch đã chế, lượng bằng nhau; tán thật mịn, xoa vào nơi tổn thương, thường dùng cho trường hợp mụn nước đã hóa mủ.
Bài 6: Hoạt thạch 10g, thạch cao 10g, cam thảo 10g, tất cả tán mịn; hòa với dầu vừng, bôi vào vết loét mỗi ngày 1 lần.
Bài 7: Lá và cành hoa lựu trắng lượng vừa đủ, sắc lấy nước ngâm rửa tổn thương.
Bài 8: Kim ngân hoa 10g, liên kiều 10g, lục nhất tán 10g, xa tiền tử 10g; tử hoa địa đinh 15g, hoàng hoa địa đinh 15g, sắc lấy nước ngâm rửa hàng ngày.
Bài 9: Lựa chọn một vài vị thuốc để nấu nước rửa tay hàng ngày. Đặc biệt trước khi ăn như: hoàng bá, hoàng liên, hoàng cầm; kim ngân hoa, sài đất, diếp cá, khổ sâm, thanh đại, bồ công anh…
