Cây diếp cá cùng giống xà lách trong họ Asteraceace được du nhập từ châu Âu vào, có nhiều loại diếp cá như rau diếp xoắn, diếp cuốn bắp tròn, bắp dài… Diếp cá, trong đông y là loại rau có vị chua, cay, tanh, tính mát, thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu, sát trùng. Ngoài ra, rau diếp cá còn được dùng để chữa viêm phổi, viêm khớp, viêm loét cổ tử cung, táo bón thường xuyên, lỵ cấp tính, viêm gan mật cấp, bệnh thận, viêm mũi, viêm, sưng tai giữa, quai bị, viêm họng mãn tính, đại tràng, viêm tuyến tiền liệt, mụn đỏ và các bệnh khác. Nào cùng với vjmopar.com tìm hiểu chi tiết vị thuốc này qua bài viết bên dưới nhé!
Đặc điểm cây diếp cá
- Tên gọi khác: Ngư tinh thảo, dấp cá, cửu tiết liên, sầm thảo, xú tinh thảo, tử sầm, lá giáp,…
- Tên khoa học: Houttuynia cordata Thunb
- Họ: Lá giấp/ Lá giáp (danh pháp khoa học: Saururaceae)
Mô tả
Diếp cá là thực vật thân thảo, ưa nơi ẩm ướt, cây sống nhiều năm và có thân rễ mọc ngầm dưới đất. Thân cây mọc đứng, chiều cao khoảng 40cm và có lông bao phủ. Rễ nhỏ của cây thường mọc ở các đốt trên thân rễ.
Lá có hình tim, nhọn ở đầu và hơi cong ở phần cuống, mọc cách. Hoa diếp cá có màu vàng nhạt và không có bao hoa bên ngoài. Cây có mùi tanh như cá nên được gọi là diếp cá/ dấp cá. Cây nở hoa vào tháng 5 – 8 hằng năm.
Dược lý
Theo Đông y:
- Tác dụng: Thẩm thấp, thanh nhiệt, chỉ khái, hóa đờm, lợi thấp và tiêu thũng.
- Chủ trị: Sốt rét, viêm ruột thừa, viêm phế quản, kiết lỵ, ho gà, viêm niệu đạo, tiêu chảy, mụn nhọt, côn trùng cắn, viêm amidan, cảm lạnh, trúng thực và viêm túi mật.
Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:
- Tác dụng giảm ho: Tiêm dịch dấp cá dưới da nhận thấy ho thuyên giảm nhưng không có tác dụng giãn phế quản hay long đờm.
- Tác dụng lợi tiểu: Thực nghiệm trên ếch cho thấy nước sắc từ ngư tinh thảo có tác dụng giãn mạch và tăng lượng nước tiểu được bài tiết.
- Tác dụng kháng khuẩn: Nước sắc từ dược liệu có tác dụng ức chế Staphylococcus aureus, Streptococcus pneunmonia và có tác dụng kém hơn với trực khuẩn E. coli, Salmonella và Shigella.
- Tác dụng kháng virus: Nước sắc từ rau diếp cá có tác dụng ức chế sự phát triển của virus echo và virus cúm ở cơ thể người.
Thành phần trong rau diếp cá
Trong 100g rau diếp ăn được có 92,3% nước, 1,7% protid, 0,5% lipid; 9% cellulose, 3,2%, protein và 1% khoáng toàn phần. Rau diếp có nhiều vitamin E, C, K và cholin và các muối khoáng. Trong cây có 0,023mg%As. Cây tươi cho 0,0038% và cây khô chứa 0,071% acid oxlic. Trong cây alcaloid lactucopicrin và cũng như các thứ khác cùng loài các loài cùng chi Lactuca đều chứa Lactucarinum.
Rau diếp thuộc loại rau ngon, ít năng lượng nhưng giàu vitamin và chất khoáng là chất chống oxy hóa – chất rất có lợi cho sức khỏe. Rau diếp là một loại rau mềm, ngon bổ, cây cùng họ cây bồ công anh có vị đắng tính hàn, nó có thể tiêu được khí trệ, tan được chỗ sưng đau, sử dụng rất tốt cho người huyết nhiệt sinh mụn nhọt, vẩy nến, phụ nữ sau sinh tắc sữa sưng đau dùng rất hiệu quả.
Các bài thuốc chữa bệnh từ rau diếp cá
Ngày dùng 80g hoặc hơn bằng cách ăn sống, nhúng dấm, ăn canh, luộc, xay sinh tố uống đều tốt. Rau diếp ăn thường xuyên giúp ăn ngon, ngủ tốt, hết mụn nhọt… Sau đây là một số món ăn thuốc từ cây rau diếp:
- Chữa phụ nữ sau sinh ít sữa, tắc tia sữa: rau diếp 60-80g sắc uống.
- Chữa tiểu tiện ra máu: rau diếp phối hợp rau sam mỗi vị 50g sắc uống.
- Chữa mụn nhọt ngoài da khô sần: rau diếp 100g, cà chua 2 quả, thêm hành; dầu làm nước xốt chấm rau ăn thường xuyên.
- Chữa đau đầu chóng mặt khó ngủ: rau diếp 100g, rửa sạch xay sinh tố uống.
- Chữa sâu kiến vào tai: giã vắt nước rau diếp cốt nhỏ vào tai.
- Kinh nghiệm nhân dân: hạt rau diếp 30-50g giã nát nấu nước rửa trĩ hậu môn lở loét, âm hộ viêm sưng đau.
- Có nơi dùng rau diếp phơi khô đóng gói pha uống như trà chữa ăn không tiêu, không ngon, khó ngủ.
